Paul Samuelson is volgens normen van de economische professie een van de grootste economen van de 20e eeuw met bijdragen op vrijwel alle deeldisciplines van de economie. Zo heeft hij het Samuelson-Stolper theorema (internationale handel) op zijn naam staan; hij heeft het overlappende-generatie model gepopulariseerd onder economen; hij heeft de voorwaarden voor Pareto-optimaal aanbod van collectieve goederen afgeleid (veelal de Samuelson-voorwaarde genoemd). Deze en andere bijdragen aan de economische wetenschap zijn gebaseerd op een kernachtige wiskundige formulering van een economisch idee. “Paul Samuelson (1915-2009): uitvinder van de AOW?” verder lezen
Over de onvoorspelbaarheid van het leven van de kip (en de financiële markt)
Als ik de Black Swan van Nassim Taleb 40 jaar geleden had kunnen lezen was ik misschien geen econometrie gaan studeren. Waar dit boek op neer komt is het idee dat waarnemingen van economische verschijnselen geen enkele betrouwbare informatie geven over de toekomstige ontwikkeling van deze economische verschijnselen. Eigenlijk gaat het boek niet alleen over economische verschijnselen, maar ik beperk me tot de economische werkelijkheid.
“Over de onvoorspelbaarheid van het leven van de kip (en de financiële markt)” verder lezen
Het econometrie-debat tussen Keynes en Tinbergen
De Nederlandse econoom Jan Tinbergen was één van de eersten die statistische methoden gebruikte om macro-economische relaties van ‘getallen te voorzien’. John Maynard Keynes (1883-1946) keurde deze empirische werkwijze in een discussie met Tinbergen af. Deze discussie heeft een iconische status gekregen en wordt nu nog, na bijna tachtig jaar besproken door economen.
“Het econometrie-debat tussen Keynes en Tinbergen” verder lezen
Sir Karl Popper, de confirmation bias en (klassieke) economen
Begin jaren 70 tijdens mijn studietijd las ik Karl Popper. Ik was onder de indruk van veel van zijn denkbeelden. Bijvoorbeeld dat de geschiedenis niet volgens wetmatige processen kan verlopen. Als het wel zo zou zijn, kunnen we het toch niet weten, want iedere gebeurtenis is weer uniek. Er is geen manier waarop een historische wetmatigheid getoetst zou kunnen worden.Als economische verschijnselen ook uniek zouden zijn, zouden er ook geen economische wetten kunnen bestaan.
“Sir Karl Popper, de confirmation bias en (klassieke) economen” verder lezen
Mijn eerste empirische onderzoek (1976-1978)
Na mijn afstuderen in 1976 als econometrist, kreeg ik een baan als tijdelijk wetenschappelijk medewerker bij de VU. Het idee was dat ik een proefschrift zou schrijven. Het onderzoek dat ik wilde doen was geïnspireerd door wie anders dan Jan Tinbergen. Tinbergen beweerde dat door de toename van het opleidingsniveau van de bevolking de inkomensongelijkheid in de maatschappij zou afnemen. Het is een misvatting, zo weet ik nu, maar toen wist ik dat nog niet. “Mijn eerste empirische onderzoek (1976-1978)” verder lezen
Het CPB bepaalt politieke programma’s
Er is een unieke traditie in Nederland, namelijk dat de programma’s van politieke partijen door het CPB worden ‘doorgerekend’. Het CPB berekent met behulp van een model wat de effecten van de beleidsvoorstellen zijn op de werkgelegenheid, de overheidsfinanciën, de inflatie, enzovoorts. Deze doorrekeningen hebben grote invloed op verkiezingscampagnes en misschien zelfs wel op de verkiezingsuitslag. Maar is er wel bewijs dat die doorrekeningen ook inderdaad hout snijden?
Het CPB bepaalde de AOW-leeftijd
Het Centraal PlanBureau (CPB) is een uitvinding van Nobelprijswinnaar Jan Tinbergen. Vanaf het begin in 1945 hield het bureau zich bezig met het construeren van macroeconomische modellen. Dat gebeurt nog steeds. Met die modellen worden effecten van beleid door gerekend. Dat is mooi, zolang je die ‘doorrekeningen’ niet al te serieus neemt.
Wat voor een wetenschap is economie?
De geboorte vond plaats in 1776 met het verschijnen van het boek The Wealth of Nations geschreven door Adam Smith (1723-1790). Dit was een briljant boek waarin voor het eerst het idee werd geformuleerd dat de ‘vrije markt’ onder sommige omstandigheden tot een optimaal resultaat leidt. Dit idee heeft de economie sindsdien niet meer verlaten, al zijn de omstandigheden waaronder de markt goed werkt, nu beter geformuleerd. Het is nu ook duidelijk dat soms markten helemaal niet werken. “Wat voor een wetenschap is economie?” verder lezen
Bas Haring: filosoof in economenland
Hij is filosoof en schrijft een keer per week in De Volkskrant stukjes over economie. Ik volg hem geregeld op mijn ‘mensenblog’, maar omdat ik nu ook een economieblog heb, heb ik hem gepromoveerd tot econoom. Dat wil zeggen, ik bekijk hier of zijn economische redeneringen hout snijden.
De ineenstorting van de huizenmarkt was te voorspellen
In 2000 schreven twee economen een stukje voor het Nederlandse economenblad ESB waarin ze beweerden dat als je de ‘financiële benadering’ gebruikte het helder was dat de pensioenfondsen vermogensoverschotten hadden. Zij schatten die op ongeveer 80 miljard euro. Veel economen dachten toen dat de bomen definitief de hemel in zouden groeien.
“De ineenstorting van de huizenmarkt was te voorspellen” verder lezen