De bankenunie: een trein die niet meer te stoppen is

Sinds de krediet- en bankencrisis (2008) en de daarop volgende schulden- en eurocrisis (2010) gaat het debat tussen economen meer en meer over de EU. Voor die tijd was de houding tegenover de EU van neutraal tot positief. Er was bijvoorbeeld vrijwel geen Nederlandse econoom die zich negatief over de Europese grondwet uitliet. De econoom die dat wel deed werd als een soort querulant beschouwd. Slechts weinigen dachten dat er iets fout kon gaan in de EU.

(meer…)

Hoe economen redeneren III: waarom loonmatiging goed/slecht voor ons is

Een verbeterde versie van deze blogpost vind je hier.

Bron: Loesje.nl

In Nederland is heel lang loonmatiging als een na te streven beleidsdoel beschouwd. De reden daarvoor ligt voornamelijk in een CPB model (voor de fijnproevers: het jaargangenmodel) uit de jaren 70. In dat model zat een mechanisme waarbij als de lonen stegen de werkloosheid toenam. Meerdere generaties economen en politici zijn met dit ‘geloof’ opgegroeid en hebben gedacht dat loonmatiging goed zou zijn voor de economie.

Maar er kwamen allengs tegengeluiden. Loonmatiging verstoort de werking van de arbeidsmarkt was zo’n tegengeluid. Ook werd gehoord dat loonmatiging ‘verkeerde’ prikkels gaf, zowel aan werkgevers als aan werknemers. Een aantal argumenten voor en tegen loonmatiging gaan we hieronder bespreken. De conclusie zal, hoe dan ook zijn, dat loonmatiging niet meer een in beton gegoten beleidsparadigma is.

(meer…)

Hoe economen redeneren II: waarom vrij verkeer goed/slecht voor ons is

We weten nu dat economen in het publieke debat altijd gelijk hebben. De reden is dat door een juiste keuze van aannames vanzelf de conclusies volgen die de econoom graag trekt. In deze blog gaan we dat demonstreren aan de hand van het voorbeeld van vrij verkeer van werknemers in de EU, een van de grondbeginselen waarop de EU is gebaseerd. Het is niet moeilijk te bewijzen dat dit beginsel goed is voor ons allemaal, maar het bewijs dat vrij verkeer slechte effecten heeft, is ook niet moeilijk te overleggen. Laten we met het eerste bewijs beginnen.  (meer…)

Hoe economen redeneren I: waarom de EU slecht/goed voor ons is

Economen hebben altijd gelijk. Welke stelling ze ook aanhangen, als hun conclusies logisch volgen uit hun veronderstellingen, valt er geen speld tussen hun redenering te krijgen. Dat is een traditie die teruggaat tot de klassieke economen van de vroeg 19e eeuw. Zij zagen de economie als een wetenschap die, uitgaande van ‘ware postulaten’, wetmatigheden afleidde. Deze deductieve methode betekent dat geen enkel waarneembaar feit ooit een bevestiging, maar ook geen weerlegging van de theorie kan opleveren. Zo kunnen economen met evenveel kracht bewijzen dat een economische unie als de EU goed is voor de lidstaten als dat de EU slecht is voor de lidstaten. Beginnen we met de laatste stelling.
(meer…)

Albert Jolink: Samuelson versus Taleb is niet Keynes versus Tinbergen

Van deze blogpost is een verbeterde versie beschikbaar, zie hier

Albert Jolink is een econoom die ook wel eens over de beroemde discussie tussen Keynes en Tinbergen heeft geschreven. Toen ik in het economenblad ESB een deel van die discussie verwerkte stuurde hij mij en het tijdschrift ESB een reactie. Volgens Jolink ging de Keynes-Tinbergen discussie over de vraag of investeringen nu wel of niet door de rente werden beïnvloed en dus niet over de vraag of je econometrie mocht of kon toepassen om de ‘waarheid’ over de economie te kunnen achterhalen. (meer…)

Mijn tweede baan (1979-1982)

Eerst maar weer eens iets over mijn eigen leven als econoom, of misschien was ik toch eigenlijk een econometrist. Eerder vertelde ik hoe mijn eerste empirische onderzoek mislukte (1976-1978). Ik wilde een hypothese van Tinbergen over de ontwikkeling van inkomensongelijkheid toetsen, maar er kwam niets uit of het verkeerde resultaat. Ik probeerde van alles, maar na twee jaar ploeteren was ik weer bij het begin van mijn onderzoek. Twee jaar lang was ik, als op een eiland, rondjes blijven draaien: er was geen hulp en ik zocht ook geen hulp. Ik voelde me mislukt als onderzoeker, maar kwam nog net niet in een depressie.

(meer…)

Paul Samuelson (1915-2009): uitvinder van de AOW?

Paul Samuelson is volgens normen van de economische professie een van de grootste economen van de 20e eeuw met bijdragen op vrijwel alle deeldisciplines van de economie. Zo heeft hij het Samuelson-Stolper theorema (internationale handel) op zijn naam staan; hij heeft het overlappende-generatie model gepopulariseerd onder economen; hij heeft de voorwaarden voor Pareto-optimaal aanbod van collectieve goederen afgeleid (veelal de Samuelson-voorwaarde genoemd). Deze en andere bijdragen aan de economische wetenschap zijn gebaseerd op een kernachtige wiskundige formulering van een economisch idee. (meer…)

Het econometrie-debat tussen Keynes en Tinbergen

Van deze blogpost is een verbeterde versie beschikbaar, zie hier

De Nederlandse econoom Jan Tinbergen was één van de eersten die statistische methoden gebruikte om macro-economische relaties van ‘getallen te voorzien’. John Maynard Keynes (1883-1946) keurde deze empirische werkwijze in een discussie met Tinbergen af. Deze discussie heeft een iconische status gekregen en wordt nu nog, na bijna tachtig jaar besproken door economen.

(meer…)